Niedoczynność tarczycy w 90% przypadków jest chorobą autoimmunologiczną.

Okazuje się, że istnieje związek między autoimmunologiczną chorobą tarczycy (AITD – autoimmune thyroid disorder) a nietolerancją glutenu.

Kilka badań wskazuje na silny związek pomiędzy AITD (zarówno chorobą Hashimoto, jak i chorobą Gravesa-Basedova) a nietolerancją glutenu.

Połączenie glutenu z tarczycą

Chodzi o mimikrę molekularną – czyli podobieństwo niektórych białek.

Struktura molekularna gliadyny, białka glutenu, bardzo przypomina strukturę białek tarczycy tyreoglobuliny z której powstają hormony tarczycy T3 i T4.

Nieszczelne jelito

Choroby autoimmunologiczne bardzo często idą w parze z nieszczelnym jelitem, które przepuszcza nie do końca strawione białka do krwiobiegu.

Kiedy gliadyna narusza barierę ochronną jelit i przedostaje się do krwiobiegu, układ odpornościowy oznacza ją w celu zniszczenia.

Te przeciwciała przeciwko gliadynie powodują również, że organizm atakuje tkankę tarczycy. Oznacza to, że jeśli cierpisz na AITD i jesz pokarmy zawierające gluten, Twój układ odpornościowy zaatakuje tarczycę.

Co gorsza, odpowiedź immunologiczna na gluten może utrzymywać się do 6 miesięcy po każdym spożyciu glutenu. To wyjaśnia, dlaczego w przypadku AITD niezwykle ważne jest całkowite wyeliminowanie glutenu z diety. Jeśli chodzi o gluten, nie ma reguły „80/20”. Bycie „w większości” bezglutenowym nie rozwiąże problemu. Jeśli nie tolerujesz glutenu, musisz być w 100% na bezglutenowej diecie, aby zapobiec niszczeniu tarczycy.  

Badania nietolerancji glutenu 

Mając problem z tarczycą możesz oczywiście tracić czas na badanie swojej nietolerancji glutenu, ale nie zawsze można to łatwo wykazać.

Jak sprawdzić, czy nie tolerujesz glutenu?

Niestety standardowe testy laboratoryjne nie są zbyt dokładne. Testują obecność przeciwciał przeciwko glutenowi we krwi. Jednak przeciwciała we krwi zostaną wykryte tylko w przypadkach, gdy jelito stało się tak przepuszczalne, że gluten może przejść. Jest to stosunkowo zaawansowany etap choroby. Badania krwi pominą wiele łagodniejszych przypadków nietolerancji glutenu, które nie osiągnęły jeszcze tego etapu.

Analiza kału jest znacznie bardziej czuła, ponieważ wykrywa przeciwciała wytwarzane w przewodzie pokarmowym, które nie przedostają się jeszcze do krwioobiegu. Stosując tę ​​metodę dr Kenneth Fine, pionier w tej dziedzinie, odkrył, że aż 35% Amerykanów nie toleruje glutenu. Pewnie podobny odsetek jest w Polsce.

Oprócz analizy kału laboratorium dr Fine’a wykorzystuje wymaz z policzka do badania genów związanych z nietolerancją glutenu i celiakią. Osoby z genami HLA DQ częściej niż populacja ogólna cierpią na choroby autoimmunologiczne, celiakię i nietolerancję glutenu. Badania dr Fine pokazują, że ponad 80% Amerykanów ma jeden z tych typów genów.

Sugeruje to, że 1 na 3 Amerykanów nie toleruje glutenu, a 8 na 10 ma genetyczną predyspozycję do nietolerancji glutenu. Oznacza to po prostu katastrofę zdrowia publicznego w kraju, w którym głównym źródłem kalorii jest rafinowana mąka. Chociaż większość osób jest przynajmniej świadoma zagrożeń związanych z cukrem, tłuszczami trans i inną niezdrową żywnością, mniej niż 1 na 8 osób chorych na celiakię jest świadoma swojej choroby. Przypuszczam, że jeszcze mniejszy odsetek osób jest świadomych swojej nietolerancji glutenu.

Nietolerancja glutenu to nie tylko problemy trawienne

Jednym z powodów, dla których nietolerancja glutenu w tak wielu przypadkach pozostaje niewykryta, jest to, że zarówno lekarze, jak i pacjenci błędnie wierzą, że powoduje ona jedynie problemy trawienne. Ale nietolerancja glutenu może również objawiać się stanem zapalnym stawów, skóry, dróg oddechowych i mózgu – bez żadnych wyraźnych objawów jelitowych.

Metody doktora Fine’a są znacznie ulepszone, ale nie są doskonałe. U niektórych pacjentów z chorobą autoimmunologiczną układ odpornościowy jest tak wyczerpany, że nie jest już w stanie wytwarzać wielu przeciwciał i wtedy badania nie wykażą nietolerancji glutenu.

Dlatego unikanie glutenu jest bardzo wskazane, jeśli cierpisz na AITD, niezależnie od tego, czy testy wykazują aktywną reakcję przeciwciał.

Dlaczego nie warto jeść glutenu jeśli masz chorobą autoimmunologiczną?

Jest to szczególnie prawdziwe, jeśli masz jeden z genów (HLA DQ1, 2 lub 3), który predysponuje Cię do rozwoju nietolerancji glutenu. Moim zdaniem dalsze spożywanie glutenu, gdy masz potwierdzoną chorobę autoimmunologiczną, po prostu nie jest warte ryzyka zniszczenia układu odpornościowego, jakie może to spowodować.

Tak naprawdę, im więcej dowiaduję się o glutenie i jego wpływie na organizm, tym bardziej myślę, że wszyscy powinniśmy go unikać.

W skrócie: żywność zawierająca gluten (zarówno produkty pełnoziarniste, jak i mąka) zawiera substancje hamujące wchłanianie składników odżywczych, uszkadzające błonę śluzową jelit i aktywują potencjalnie destrukcyjną odpowiedź autoimmunologiczną. Co więcej, w żywności zawierającej gluten nie ma składników odżywczych, których nie można uzyskać łatwiej i efektywniej z żywności niezawierającej glutenu.

Dobra wiadomość jest taka, że ​​jeśli cierpisz na AITD i nie tolerujesz glutenu, całkowite wyeliminowanie glutenu z diety radykalnie poprawi Twoje zdrowie. Nie jest to łatwe, ale warto.